Het departement Côte-d’Or grenst in het noorden aan Aube, in het noordoosten aan de Haute-Marne en de Haute-Saône, in het zuidoosten aan de Jura, in het zuiden aan de Saône-et-Loire, in het zuidwesten aan de Nièvre en in het westen aan de Yonne. Het is een groot departement, ingedeeld in een achttal gebieden met verschillende microklimaten. In het zuiden liggen wijngaarden, in het oosten strekken zich vlaktes uit, doorsneden door rivieren. De omgeving van Dijon wordt gekenmerkt door diep ingesneden valleien, in het noorden groeien de uitgestrekte wouden van de Châtillonnais en in het westen rijst het heuvelachtig tot bergachtig gebied van de Auxois en de Morvan op. De Côte d’Or pakt uit met meer dan tweehonderd, grotendeels nog bewoonde kastelen. Dijon staat bekend om zijn schitterende musea en is tevens de hoofdstad van het departement en de regio Bourgogne-Franche-Comté. Beaune is onder meer het unieke Hôtel-Dieu rijk. Tevens is het departement wereldwijd bekend om zijn uitzonderlijke wijnen. www.cotedor-tourisme.com.
Vakantiehuizen en -appartementen in heel Frankrijk
Bezienswaardigheden Côte-d’Or
Dijon
Dijon telt ongeveer 150.000 inwoners en bezit talrijke fraaie gebouwen, die op zich al een bezoek aan Dijon rechtvaardigen. Deze gebouwen herinneren nog aan de tijd dat Dijon de hoofdstad was van het hertogdom Bourgondië. Het is nu de hoofdstad van het departement Côte d’Or en universiteitsstad. Van belang zijn de wijnhandel en de industrie, de mosterd is beroemd. Bezienswaardigheden zijn onder andere het Palais des Ducs de Bourgogne, het Musée des Beaux-Arts, de Cathédrale Saint Benigne, het Hôtel de Ville en de Église Notre-Dame. www.destinationdijon.com.
Alise-Sainte-Reine
Alise-Sainte-Reine is een pittoresk gelegen dorpje op zuidelijke flank van de Mont Auxois. De 407 meter hoge heuvel ligt tussen de dalen van de rivieren de Oze en de Ozerain. Het dorp is al meer dan een eeuw bezig om de Slag bij Alesia te reconstrueren. De werkelijke plaats van het slagveld was in vergetelheid geraakt vanwege het ‘selectieve geheugen’ van de Fransen over de verloren slag tegen Caesars troepen. Inmiddels staat vast dat Alesia het huidige Alise-Sainte-Reine is. De precieze plek was echter moeilijk te vinden. De zoektocht met opgravingen op de Mont Auxois leverde wel een complete Gallo-Romeinse nederzetting op. Aan de hand van duidelijke plattegronden kunt u een wandeling tussen de resten van de nederzetting maken. Hiertoe behoren o.a. de resten van een Gallische ommuring, basiliek met 3 schepen, tempel, crypte met monument, Gallo-Romeinse huizen en winkels, christelijke basiliek uit de 5de-8ste eeuw met ‘dodenstad’. Met het entreekaartje heeft u ook toegang tot het museum. Op de top van de heuvel staat een 7 meter hoog standbeeld van de Gallische aanvoerder tijdens de slag, Vercingetorix. www.alesia-tourisme.net.
Auxonne
De oude vestingstad Auxonne is strategisch gelegen boven de oevers van de Sâone en grenst aan de Franche-Comté. Auxonne kreeg in 1229 stadsrechten; de nu nog aanwezige versterkingen dateren echter uit de 16de eeuw. De Porte de Comté (zie foto), aan het eind van de hoofdstraat, en de noordelijker gelegen Tour de Belvoir behoorden ook tot deze versterkingen. In de Tour de Belvoir is een museum gevestigd dat gewijd is aan de vestingwerken. Napoleon zat tussen 1788 en 1791 op de in Auxonne gevestigde École d’Artillerie. In het Musée Bonarparte wordt hieraan aandacht besteed. Daarnaast vindt u er sèvresporselein en archeologische opgravingen uit de omgeving. De uit de 13de-14de eeuw stammende Église Notre-Dame is gelegen aan de Place d’Armes en is een mooi voorbeeld van de gotische bouwstijl. Aan hetzelfde plein staat voor het Hôtel de Ville een standbeeld van Napoleon. www.capvaldesaone-tourisme.fr.
Beaune
Beaune is het centrum van het wijngebied van de Côte d’Or, was naast Dijon vanaf de 14de-eeuw residentie van de Bourgondische hertogen en is nog door vestingmuren omgeven. De vestingmuren worden tegenwoordig vaak als wijnkelder gebruikt. De grootste bezienswaardigheid is het Hôtel-Dieu (hospitaal) uit het midden van de 15de eeuw, een typisch voorbeeld van Vlaamse gotiek. Vanaf de schilderachtige binnenplaats heeft u zicht op de 72 meter lange ziekenzaal met zijn kleurige daken, die tot 1971 in gebruik was. Ook de keuken en de apotheek hebben hun middeleeuwse karakter bewaard. In het museum het triptiek van ‘Het Laatste Oordeel’ van de Vlaamse schilder Rogier van der Weijden en wandtapijten. Ten noorden van het Hôtel-Dieu staat de romaanse kerk Notre-Dame in de stijl van Cluny met middeleeuwse fresco’s en wandtapijten. Voor wijnliefhebbers is er het museum van de Bourgognewijn (Musée du Vin) in het Hôtel des Ducs de Bourgogne. De stad bezit, vooral in de Rue de Lorraine, nog huizen uit de 16de-eeuw. www.beaune-tourisme.fr.
Bussy-Rabutin
In Bussy-Rabutin kunt u het gelijknamige kasteel bezoeken. De 15de-eeuwse vesting werd in de renaissance gekocht door de graven van Rochefort. Ze sloopten o.a. de muur rond de binnenplaats en verbouwden de verdedigingstorens om tot woonvertrekken. Halverwege de 17de eeuw kwam Roger de Rabutin, graaf van Bussy, het kasteel bewonen. Deze legerofficier en chansonnier werd door Lodewijk de XIV verbannen nadat hij de relatie van de koning met Marie Mancini in een chanson had bespot. Rabutin ontwierp zelf de inrichting van het kasteel. In de eetzaal vindt u mooi beschilderde panelen die kastelen en monumenten uitbeelden. De Antichambre des hommes de guerre is versierd met 65 portretten van beroemde krijgslieden, waaronder die van prins Willem van Oranje-Nassau. In de Chambre de Monsieur de Bussy hangen 25 portretten van Koninklijke maîtresses. In de Tour de Dorée, de werkkamer van Bussy, hangen onder het rijkelijk versierde cassetteplafond talloze schilderijen. In het 34 hectare grote park kunt u heerlijk wandelen. www.chateau-bussy-rabutin.fr.
Châteauneuf-en-Auxois
Het fraai gelegen Châteauneuf-en-Auxois ligt hoog boven het Canal de Bourgogne. In het dorpje staan mooi herenhuizen uit de 14de tot de 17de eeuw. Ook de stadsmuren en de smalle straatjes dragen bij aan het pittoreske geheel. Het kasteel van Châteauneuf-en-Auxois bezit middeleeuws vestingwerk met flamboyant-gotische toevoegingen. Op de kapelmuren vindt u 15de-eeuwse fresco’s met afbeeldingen van Jezus Christus en de twaalf apostelen. De 20ste-eeuwse populaire regionale schrijver Henri Vincenot bracht hier zijn jeugdjaren door.
Châtillon-sur-Seine
In het uiterste noorden van Côte d’Or op de grens met de regio Grand-Est ligt Châtillon-sur-Seine. Het op een heuvel gelegen Châtillon wordt gedeeltelijk omsingeld door de Seine. Enkele gebeurtenissen hebben Châtillon een plaats in de geschiedenis gegeven. In 1814 onderhandelde Napoleon hier met de geallieerden. Tot een schikking kwam het niet en de strijd werd hervat. In 1914 gaf generaal Joffre vanuit zijn hoofdkwartier in Châtillon het bevel tot een succesvol tegenoffensief tegen de Duitsers. In 1953 werd aan de voet van de Mont Lassois in een 6de-eeuws graf een bronzen mengvat gevonden. Het 200 kilogram wegende gevaarte, goed voor 1000 liter wijn, wordt tentoongesteld in het Musée de Châtillonnais in het Maison de Philandrier. Verder vindt u in het museum een collectie Gallo-Romeinse vondsten die voornamelijk afkomstig zijn uit het nabij gelegen plaatsje Vertault. De op een heuvel gelegen vroeg-Romaanse Église Saint-Vorles is aan het eind van de 10de eeuw gebouwd. De crypte is gewijd aan de heilige Bernardus van Clairvaux. Een mooi uitzicht op Châtillon-sur-Seine heeft u vanaf de in een groene omgeving gelegen Source de la Douix. Vanuit de bron welt iedere seconde een variabele hoeveelheid water omhoog die kan variëren van 600 tot wel 3000 liter. De bron wordt gevoed door een netwerk van onderaardse stroompjes. www.chatillonnais-tourisme.fr.
Côte de Beaune en Côte de Nuits
De Côte de Beaune is het zuidelijke gedeelte van de Bourgondische wijnstreek Côte-d’Or. Het noordelijke deel heet Côtes de Nuits. In de Côte de Beaune worden de druivenrassen Aligoté, Chardonnay, Pinot blanc en Pinot Noir verbouwd. In de Côte de Nuits verbouwd men de druivenrassen Chardonnay en Pinot Noir.
Flavigny-sur-Ozerain
Het middeleeuwse Flavigny-sur-Ozerain ligt boven op een steile rots die aan drie kanten afloopt. Het oude vestingstadje bezit nog stadsmuren uit de 12de eeuw en twee robuuste torens uit de 16de eeuw. Het autovrije Flavigny-sur-Ozerain staat bekend vanwege de anijsballetjes die in de 18de-eeuwse kloostergebouwen worden gemaakt. De gebouwen behoren tot de benedictijnenabdij Saint-Pierre. Van de oorspronkelijk in de 8ste eeuw gevestigde abdij zijn nog enkele overblijfselen te zien. Naast de snoepjesfabriek staat de Karolingische crypte Sainte-Reine met hierin de relieken van de abdij. In de crypte staat een prachtige met bladmotieven gedecoreerde Karolingische zuil. In het dorp zelf staat de 13de-eeuwse gotische Église Saint-Genest met mooie 15de-eeuwse koorbanken in flamboyant-gotische stijl. Ook de mooi middeleeuwse en renaissancegevels zijn het bekijken waard.
La Rochepot
In La Rochepot staat het gelijknamige kasteel. De burcht die in de 12de eeuw door Alexandre de Bourgogne was gebouwd kwam in 1403 in handen van Régnier Pot die het verbouwde het tot wat het nu is. Na schade te hebben opgelopen tijdens de Franse Revolutie is het kasteel in de 19de eeuw zeer fraai gerestaureerd door Sadi Carnot, zoon van de toenmalige Franse president. Het kasteel heeft een driehoekig grondplan en bezit prachtige geglazuurde dakpannen in verschillende tinten groen. Via een hangbrug bereikt u het kasteel waar u o.a. de kapel, de keuken en de woonvertrekken kunt bezichtigen. Op de binnenplaats heeft Régnier Pot een 70 meter diepe put uit de harde rots laten hakken.
Montbard
De Abdij van Fontenay ligt in de gemeente Montbard, ten noordwesten van Dijon en is vernoemd naar de fonteinen die haar tuinen sieren. De abdij is een mooi staaltje van de 12de-eeuwse cisterciënzerbouwkunst. In 1981 werd de abdij toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van Unesco. Wat het meest opvalt is, na binnenkomst door het poortgebouw, de abdijkerk in Romaanse stijl. De in 1147 door paus Eugenius III gewijde kerk is een van de oudste cisterciënzerkerken in Frankrijk. Een indrukwekkende soberheid typeert de kerk. Het grondplan van de kerk volgt het vaste patroon van de cisterciënzerbouwkunst. Verder zijn er nog een dormitorium (slaapzaal) en een kloostergang bewaard gebleven.
Nuits-Saint-Georges
Het aan een drukke, doorgaande weg gelegen Nuits-Saint-Georges bezit veel wijnhuizen en een aardig winkelgebied. In het Musée Municipal kunt u in de overwelfde kelders van een oud wijnhuis de archeologische vondsten van het nabij gelegen Les Bolards bezichtigen. Ook vindt u er sieraden en objecten uit Merovingische graven. Nuits-Saint-Georges is trots op haar AOC nuits-saint-georges en op de cru saint-georges. De kelders van Domaine Chantal Lescure kunnen worden bezocht. In het noordelijke stadsdeel staat de romaansgotische Église Saint-Symphorien uit 1280. Deze massief ogende kerk bezit een 15de-eeuwse muurschildering van Saint-Sébastien. www.ville-nuits-saint-georges.fr.
Saint-Nicolas-lès-Cîteaux
In Saint-Nicolas-lès-Cîteaux, ten zuiden van Dijon, staat de Abdij van Cîteaux. De ongeveer 35 monniken in de abdij behoren tot de orde van de cisterciënzers van de strikte observantie. De abdij werd in 1098 gesticht door de heilige Robert van Molesme. Veel meer dan de ruïnes van de kloosterbibliotheek uit de 13de eeuw zult u er niet meer vinden. In de loop van de tijd werd alles verwoest. Nadat de overgebleven mengelmoes aan gebouwen nog een tijdje als opvoedingsgesticht hadden gediend werden de overblijfselen van de abdij in 1898 teruggekocht en bevolkt met monniken uit verscheidene kloosters. De monniken bouwde een nieuw klooster. De moderne kerk kan worden bezichtigd. In de kerk is een kleine expositie ingericht over het monnikenleven in het verleden en het heden. Een gedeelte van de gebouwen is niet vrij toegankelijk maar kan via een rondleiding worden bezichtigd. De monniken blijven trouw aan de traditie van handwerk. Ze verkopen hun producten, zoals de bekende Cîteaux-kaas, honing en karamel in de abdijwinkel. Een retraite voor spiritueel zelfonderzoek en geestelijke oefening is hier mogelijk.
Saint-Seine-l’Abbaye
Saint-Seine-l’Abbaye ligt in het diep uitgesleten dal van de rivier de Ougne. Het gelijknamige klooster stamt oorspronkelijk uit de 6de eeuw. Het door de benedictijn Seigne of Seine gestichte klooster was in de middeleeuwen behoorlijk welvarend. Nu resteert alleen nog de kerk uit de 13de eeuw. De kerk, een mengelmoes van Bourgondisch-romaans en vroege gotiek, is een van de mooiste vroeg gotische kerken van Bourgondië. In het transept bevinden zich een groot aantal grafstenen. Ook vindt u er mooie koorbanken en fresco’s uit de 16de eeuw.
Saint-Thibault
In Saint-Thibault werd in de 13de eeuw op het graf van de heilige Thibault de Église Saint-Thibault gebouwd. Na een instorting in het begin van de 18de eeuw bleven alleen het noordportaal van het transept, het koor en een straalkapel overeind staan. Deze elementen maken nu deel uit van een verder 18de-eeuwse kerk. In de 15de-eeuwse deuren zijn scènes uit het leven van Thibault uitgesneden. Ook het hoofdaltaar bezit mooi houtsnijwerk met gelijksoortige scènes. De Église Saint-Thibault bezit een paar mooie kerkschatten, waaronder een reliekschrijn uit de 14de eeuw en een mausoleum van een ridder uit de 13de eeuw.
Saulieu
Saulieu is al vanaf de 17de eeuw de gastronomische hoofdstad van de streek Bourgondië. Er liggen veel restaurants aan de doorgaande route die door de stad loopt. In Saulieu vindt u het met twee Michelinsterren aangeduide restaurant Le Relais Bernard Loiseau. Loiseau maakte op 24 februari 2003 een eind aan zijn leven. Loiseau was de kok-eigenaar van La Côte d’Or in Saulieu. La Côte d’Or was net in één van de toonaangevende restaurantgidsen, Gault Millau, gezakt van 19 naar 17 punten. Het maximum is 20 punten. Bovendien was hij bang één van zijn drie Michelinsterren kwijt te raken die hij toen nog bezat. Op de dag van zijn begrafenis kwam de Michelingids uit, La Côte d’Or had de drie sterren wél behouden (momenteel bezit het restaurant 2 sterren). Ondertussen werd La Côte d’Or hernoemd tot Le Relais Bernard Loiseau als eerbetoon aan hem. Het plaatselijke Musée Pompon bezit een collectie sculpturen van de in Salieu geboren beeldhouwer François Pompon. Ook vindt u er Gallo-Romeinse grafstenen, opgezette beesten en boerenvoorwerpen. Een van de zalen in het museum is gewijd aan het restaurant La Côte d’Or. www.bernard-loiseau.com en www.saulieu.fr. Ook met twee Michelinsterren is het restaurant een hele belevenis.
Semur-en-Auxois
Het sfeervolle vestingstadje Semur-en-Auxois ligt ten noordwesten van Dijon en is de hoofdplaats van de Auxois. Het op een granieten heuvel gelegen stadje bezit vier robuuste donjons en enorme stadsmuren. U komt de stad binnen over een prachtige boogbrug, de Pont Joly, die over de rivier de Armançon stroomt. De oorspronkelijk uit de 13de eeuw stammende Église Notre-Dame is een fraai voorbeeld van Bourgondische gotiek. De kerk is halverwege de 19de eeuw gerestaureerd door de bekende architect Viollet-le-Duc. Andere bezienswaardigheden zijn de 40 meter hoge Tour d’Horloge, het Musée Municipal met o.a. werk van de beeldhouwer Augustin Dumont, een schilderijenverzameling en een grote collectie fossielen. www.ville-semur-en-auxois.fr.
